Czym jest selektywność zabezpieczeń?

Selektywność zabezpieczeń to zdolność systemu elektrycznego do lokalizacji i eliminacji miejsca wystąpienia awarii, przy jednoczesnym zachowaniu ciągłości zasilania w pozostałej części instalacji. W praktyce oznacza to, że w przypadku zwarcia lub przeciążenia, tylko to zabezpieczenie, które znajduje się najbliżej miejsca awarii, powinno zadziałać, a reszta instalacji powinna działać bez zakłóceń.

Dlaczego jest to aż tak ważne?

Dzięki selektywności zabezpieczeń możliwe jest ograniczenie skutków awarii do minimum, co przekłada­ się ­­na mniejsze przestoje w działaniu systemu jak i koszty jego eksploatacji.

Jak zapewnić selektywność zabezpieczeń?

Najprostszym sposobem zapewnienia selektywności zabezpieczeń w instalacji jest zastosowanie ogranicznika mocy (czyli wyłącznika nadprądowego bez członu zwarciowego) w parze z wyłącznikiem nadprądowym. Brak członu zwarciowego ogranicznika mocy skutecznie zapewnia selektywność zwarciową pomiędzy dwoma aparatami, natomiast selektywność przeciążeniowa zapewniania jest poprzez odpowiednie dobranie prądu znamionowego aparatów. Istnieją również inne możliwości zapewnienia selektywności takie jak: zastosowanie bezpiecznika topikowego w parze z wyłącznikiem nadprądowym lub wyłącznika selektywnego nadprądowego w parze z wyłącznikiem nadprądowym. Możliwe są również inne sposoby zapewnienia selektywności instalacji (np. selektywność logiczna), jednak używane są głównie dla instalacji przemysłowych, natomiast na potrzeby tego wpisu, ograniczę się tylko do najpopularniejszych sposobów używanych dla instalacji domowych.

Najczęstsze błędy.

Najczęstszym błędem popełnianym przez wielu elektryków jest „zapewnianie” selektywności zabezpieczeń poprzez zastosowanie dwóch wyłączników nadprądowych o innych charakterystykach i prądach znamionowych. Najczęściej spotykany przypadek w praktyce: wyłącznik nadprądowy B16 oraz poprzedzający go wyłącznik nadprądowy C20/C25. W takim przypadku selektywność utrzymana jest tylko częściowo – w aspekcie przeciążeniowym, natomiast w przypadku zwarcia selektywność nie jest zapewniona. Przedstawienie graficzne charakterystyk wyzwalania na poniższym rysunku:

Jak widać na powyższym rysunku charakterystyki czasowo-prądowej wyłączników B16 oraz C20, można wywnioskować, że w przypadku zwarcia obwodu spełniającego IPZ (impedancje pętli zwarcia dla której zadziałają wyłączniki tj. w przypadku B16 jest to max. 2,875 Ω, natomiast dla C20 jest to max. 1,15 Ω), nie zostanie zachowana selektywność zabezpieczeń, ponieważ zwarcie doprowadzi do wyzwolenia dwóch zabezpieczeń jednocześnie ( lub w kolejnościach losowych).

Podsumowanie.

Selektywność zabezpieczeń to kluczowy element każdego systemu elektrycznego, który pozwala na minimalizację skutków awarii, zapewnienie bezpieczeństwa oraz optymalizację kosztów eksploatacyjnych. Nie pozwól, żeby instalacja w Twoim domu nie była selektywna. Skontaktuj się z nami !